Informeel leren is hot. Waarom is dat eigenlijk zo?
Steeds vaker blijkt dat maar ongeveer 10% van alle toegepaste kennis van een werknemer op een werkvloer is geleerd door formeel leren. De overige 90% is informeel geleerd. Wanneer organisaties dus serieus werk willen maken van hun kennismanagement, zou informeel leren een top prioriteit moeten hebben. iSee iKnow kan in dit proces van grote betekenis zijn voor bedrijven en organisaties.
iSee iKnow is inmiddels al twee decennia lang bezig met het fenomeen ‘informeel leren’. Informeel leren is een vorm van leren die beter past bij de dynamische omgeving die een organisatie biedt. Deze leervorm sluit op een heel logische en natuurlijke manier beter aan bij de nodige kennis en vaardigheden die je als professional wilt ontwikkelen.
Bij het continue verbeteren van processen ligt het dan ook voor de hand om de processen met de grootste impact eerst te kiezen. Een verbetering van 10% van de informele leerprocessen evenaart per slot van rekening al de totale inspanning voor de formele leerprocessen. Veel meer aandacht voor informeel leren is dus gerechtvaardigd, belangrijk en steeds meer een noodzaak.
Hoe kijkt iSeeiKnow tegen informeel leren aan?
Bij kennisoverdracht is volgens iSee iKnow het belangrijkste uitgangpunt het bestaande referentiekader van de werknemer. Nieuwe relevante kennis moet zo veel mogelijk passen in het referentiekader van betreffende werknemer.
Een goede aansluiting van de kennis op het referentiekader van de werknemer levert namelijk heel veel voordelen op. De informatie wordt in minder communicatietijd begrepen, beter onthouden en brengt minder problemen met zich mee bij het toepassen in de praktijk. Veel formele opleidingen zijn relatief makkelijk in te kopen, maar staan te ver af van de praktijk, zowel in tijd, plaats en toepasbaarheid. Ze zijn veel minder toegespitst op het specifieke referentiekader en werkplek van de werknemer. iSee iKnow is dan ook ontwikkeld vanuit het perspectief van het referentiekader van de werknemer op de werkvloer van de werknemer..
Informeel leren met praktijksituatie als uitgangpunt
Een ander belangrijk verschil tussen informeel leren en formeel leren is de volgorde van theorie en praktijk. Bij de software van iSee iKnow is informeel leren en daarmee de praktijksituatie het uitgangpunt en dus niet de theorie. De theorie wordt eventueel achteraf gebruikt om het praktijkgeval te verklaren. In feite is dit dezelfde volgorde die een onderzoeker hanteert. Deze formuleert achteraf een theorie die vervolgens aan leerlingen formeel wordt onderwezen, in de hoop dat de leerlingen deze later in de praktijk kunnen toepassen. De informele leerroute is dus een veel natuurlijker route.
Alleen praktijksituaties die ertoe doen
Nog een belangrijk kenmerk is wat er geleerd wordt. Bij informeel leren worden automatisch de praktijksituaties behandeld die ertoe doen. Doen zich bepaalde praktijkgevallen nooit voor (uitgezonderd high impact cases uiteraard), dan is een eventueel bijbehorende kennis ook minder relevant. Hierdoor wordt tijdverspilling van overbodige training voorkomen. Alle voordelen bij elkaar resulteren al deze punten in enorme tijdwinst in het borgen van kennis en ontwikkeling.
Hoger management ziet steeds meer potentie in informeel leren
Inmiddels wordt hoger management zich de laatste jaren steeds meer bewust van deze potentie. Constateren van een verbeterpotentieel is één ding, maar adequaat benutten van de mogelijkheden is een hele andere uitdaging. Zelfs wanneer het management gelooft in het potentieel maar zelf de expertise mist, dan komen andere projecten toch eerder aan de beurt. Kennisontwikkeling en -behoud wordt te snel gedelegeerd naar de HR-functionaris, terwijl het proces juist plaatsvindt op de werkvloer.
iSee iKnow is een praktisch kennismanagement systeem
Twintig jaar geleden heeft de oprichter van iSee iKnow al een eerste versie van een praktisch kennismanagement systeem ontwikkeld om relevante kennis te vangen, te trainen en te borgen op een zo efficiënte mogelijke manier. iSee iKnow zag een heel duidelijk verband tussen klantenklachten en faalkosten en het kennisniveau van eigen medewerkers. Destijds is er gestart met een programma om te leren van eigen fouten. Eigenlijk is hierdoor e-learning opnieuw uitgevonden, maar dan vanuit het perspectief van de kwaliteitsmanager in plaats van de didacticus. Het resultaat is wel een methode die veel beter past bij bedrijven dan de e-learning-oplossingen die van oorsprong zijn bedoeld om het primaire proces van een onderwijsinstelling te verbeteren.
Formele trainingen lopen vaak vast of sterven een stille dood
Bij een opleidingsinstelling is opleiden het primaire proces. Voor een onderneming met winstdoelstelling daarentegen wordt opleiden meer gezien als een ‘noodzakelijk kwaad’. Dit verschil in oriëntatie kan te weinig worden onderkend, waardoor de onderneming haar kennismanagement te veel gaat inrichten naar het voorbeeld uit de opleidingswereld. De hoger geschoolden gaan hier makkelijker in mee dan de werkvloer. Wanneer bovendien voor een top-down invoering wordt gekozen, begint men pas halverwege de implementatie vast te lopen. Wanneer men in de buurt van de werkvloer komt met de meer praktisch ingestelde medewerkers, is het “point of no return” al gepasseerd en kan het project vastlopen of een stille dood sterven. Vooral als economische omstandigheden de prioriteiten weer richting het primaire proces van de onderneming duwen, wordt de invoering, die nog steeds als zeer belangrijk wordt gezien, maar even op ’hold’ gezet.
Dat informeel leren essentieel is en een steeds belangrijker plek inneemt, maakt niet dat formele trainingen hiermee overbodig worden. Bij abstractere kennis en basiskwalificaties speelt formeel leren een grote rol. Voor zover ook formele trainingen nodig zijn binnen een ondernemingen, zal het management zich minimaal bewust moeten zijn wanneer welke opleidingsvorm moet worden ingezet.
Meer budget voor informeel leren vrijmaken
Ondernemingen hebben organisatorisch gezien een probleem om deze keuze optimaal te maken. De HR heeft van oudsher de formele opleidingen onder beheer met de daarbij behorende budgetten. Het informeel leren vindt op de werkvloer plaats, maar de operationele afdelingen hebben hiervoor geen budget. De investeringen in informeel leren zit voornamelijk verstopt in manuren van experts en management en blijft hiermee buiten beeld voor een eventuele optimalisatie. De grens tussen formeel en informeel leren is ook minder strikt dan hier misschien wordt gesuggereerd. Ook ontwikkelingen in ICT laten vele mengvormen zien. Een extra reden om meer bewust te zijn van het hele opleidingsspectrum en een optimalere verdeling van budgetten. Het is de moeite waard om te investeren in informeel leren en daar ook bewust resources voor optimalisatie inclusief een budget voor vrij te maken.
Bent u geïnteresseerd in een demonstratie van een iSee iKnow software pakket? Neem contact met ons op